Waarom ik dit boek koos

Toen ik scrolde door het aanbod audio-en e-boeken van mijn splinternieuwe kobo-plus abonnement, kwam ik het werk Cliënt E. Busken van Jeroen Brouwers tegen. Toen het werk net gepubliceerd was, kwam ik het vaak tegen in de boekhandel, maar op de één of andere manier waren er toch altijd andere boeken die ik nog liever wou en dus heb ik heb nooit gekocht. Tot op vandaag. Ik dacht, ach ik moet toch ooit eens een boek lezen van die o zo bekende Jeroen Brouwers, niet?  

Over de auteur

Wellicht heeft Jeroen Brouwers voor de meesten niet veel introductie nodig, maar hierbij toch een beknopte poging tot 🙂. Deze Nederlandse schrijver, journalist en essayist leefde van 1940-2022. Hij bracht zijn eerste levensjaren door in Batavia (huidige Jakarta, Indonesië), waarna het gezin zich vestigde in Nederland. Brouwers was toen zo’n 7 jaar oud. 

Hij startte zijn schrijfcarrière als journalist, maar debuteerde in 1964 met zijn eerste verhalenbundel Het mes op de keel. Zijn eerste roman, Joris Ockeloen en het wachten, kwam uit in 1967 en het was een schot in de roos, want Brouwers won meteen een prijs met dit werk (de Vijverbergprijs). Dit was slechts het begin; hij won in de jaren daarop nog een hele resem aan literatuurprijzen. Ook voor Client E. Busken won hij een prijs, namelijk de Libris Literatuurprijs 2021.

Korte inhoud

In het boek Cliënt E. Busken is het hoofdpersonage E.Busken zelf aan het woord. Hij verblijft in een gesloten afdeling van een psychiatrische instelling. Spreken doet hij niet en men heeft het vermoeden dat hij misschien ook niet goed hoort. In zijn hoofd speelt er zich echter vanalles af en hij neemt alles in zijn omgeving scherp gewaar. 

Mijn indruk

Zelf heb ik het grootste deel beluisterd via de audioversie van het boek. Ik vond dit medium heel geschikt voor dit verhaal, omdat het eigenlijk één lange monoloog is. Je zit als het ware in het hoofd van E.Busken, waardoor je je goed kunt inleven in de gebeurtenissen die zich afspelen. Dit aspect komt volgens mij beter tot zijn recht in de audioversie, vergeleken met de geschreven versie. Ik las achteraf ook enkele recensies van mensen die de volledige geschreven versie hebben gelezen en zag vaak terugkomen dat ze het een langdradig verhaal vonden, terwijl ik dit gevoel helemaal niet had bij de audioversie, maar ik snap deze reacties wel.

Dat Brouwers een virtuoos schrijver is, is eigenlijk al na enkele minuten lezen/luisteren duidelijk. Zijn rijke woordenschat en vermogen om als een componist een vloeiende verhaal te creëren spat er echt vanaf.

De gedachten van E.Busken zijn chaotisch en van de hak op de tak, dus dat maakt het soms wel complex als lezer om je aandacht er bij te houden. Dit ervaarde ik nog sterker bij de stukken die ik beluisterde (t.o.v. de geschreven versie). Op taalkundig vlak vind ik dit boek echt een topper, maar inhoudelijk vind ik het misschien ietsjes minder sterk. 

Het is enerzijds een interessant verhaallijn en het doet je stilstaan bij de eenzaamheid die een oude, hulpbehoevende man kan ervaren in een zorgcentrum. Anderzijds is het niet echt een heel vernieuwend verhaal en vond ik het einde ook ietwat teleurstellend. 

Indien ik een score moet geven aan het boek, rekeninghoudend met zowel het inhoudelijke aspect als de schrijfstijl, zou ik gaan voor een 7/10. Ik vond het wel een zeer geslaagde eerste kennismaking met het werk van Brouwers en zou dus zeker geneigd zijn om een ander werk van hem te lezen.